1 Dönüme Kaç Koyun Sığar?
1 dönüme kaç koyun sığar? 1 koyun için kaç dönüm arazi gereklidir? Hayvan çiftliği için kaç dönüm arazi gerekli? 1 koyun için kaç m2 alan lazım? 100 koyun için gerekli alan ne kadardır? 1 metrekareye kaç koyun sığar? Koyun yeri nasıl olmalı? Ve benzeri gibi pek çok soru, küçükbaş hayvan yetiştirmeyi düşünen kişiler tarafından sıkça sorulmaktadır.
1 Dönüme Kaç Koyun Sığar?
Bir dönüme sığabilecek koyun sayısı; koyunun cinsi, arazinin verimliliği, koyunların gebe veya emziriyor olması ve hayvan başına düşen alan miktarı gibi faktörlere bağlı olarak değişebilmektedir. Buradaki en önemli nokta koyunların et için mi yoksa süt için mi yetiştirildiğidir. Et için beslenen hayvanlar süt için beslenenlere göre genellikle daha az alana ihtiyaç duymaktadırlar. Eğer koyunlar mera gibi açık bir alanda serbestçe dolaşacaklarsa bir dönümde 10 koyunun beslenebileceğini, bir dönüm ağıla da 250-300 kadar koyun sığabileceğini söyleyebiliriz.
10 Koyun İçin Kaç m2 Gereklidir?
On küçükbaş hayvanın serbestçe gezerek yetişebilmesi için 1 dönüm yani 1000 m2 arazi; barınacakları ağıl olarak da on küçükbaş için 30-40 metrekare kadar bir alan yeterli olacaktır.
50 Koyun Kaç Metrekareye Sığar?
Elli küçükbaş hayvanın serbestçe gezerek yetişebilmesi için 5 dönüm yani 5000 m2 arazi; barınacakları ağıl olarak da elli küçükbaş için 150-200 metrekare kadar bir alan yeterli olacaktır.
100 Koyun İçin Kaç Dönüm Mera Lazım?
Yüz küçükbaş hayvanın serbestçe gezerek yetişebilmesi için 10 dönüm yani 10000 m2 otlak alan; barınacakları ağıl olarak da yüz küçükbaş için 300-400 metrekare kadar bir alan yeterli olacaktır.
Koyun Barınakları Nasıl Olmalı?
Koyunlar, genellikle yılın büyük bir kısmında ağıl dışında mera ve otlaklarda yetiştirilirlerken; sadece kış aylarında birkaç ay için ağıllarda barındırılmaktadırlar. Ayrıca koyunların küçük ve seyrek bitkilerden de yararlanabilme kabiliyetleri nedeniyle çayır ve mera kalitesinin düşük olduğu tarım bölgelerinde de koyun yetiştiriciliği yaygın olarak yapılmaktadır. Bu da 1 dönüme kaç koyun sığar sorusun cevabını etkileyen önemli bir unsurdur.
Koyunlar birlikte yaşama iç güdüsüne sahip hayvanlardır ve bütün yıl boyunca açık havada yaşayabilirler. Kalın kürkleri nedeniyle düşük sıcaklıklara karşı dayanıklıdırlar. Yüksek sıcaklıklara karşı toleransları da iyidir. Ancak kuzulama döneminde ve kırkımdan sonra soğuktan ve yağıştan korunmaya gereksinim duyarlar. Bu nedenle hayvanları olumsuz dış iklim koşullarından koruyarak uygun bir üretim ortamı oluşturmak ve özellikle hayvan sayısının fazla olduğu işletmelerde sürünün bakım ve idaresini daha kolay yapabilmek amacıyla koyun barınakları en iyi şekilde inşa edilmelidir.
Koyun ağılları soğuk barınak tipinde olmalı ve iyi tasarlanmış doğal havalandırma sistemi kullanılmalıdır. Koyunlar, havasız kapalı ağıllarda zarar gördüklerinden, havalandırma ile bol miktarda temiz hava barınak içerisine alınabilmelidir. Ancak hayvanların soğuk havalardan ve ıslak ortamlardan korunmasına özen gösterilmelidir.
Koyun ağılları açık ve kapalı olmak üzere iki farklı şekilde tasarlanabilirler.
Açık Koyun Ağılları
Açık ağılların üzeri basit bir çatı ile örtülü olup, bir veya birkaç cephesi açık olarak yapılır. Ağılların açık cephelerinin güney yada doğuya bakması, hayvanların kış mevsiminde güneş ışınlarından iyi bir şekilde yararlanmalarına olanak verir (Kuzey yarım küre için.). Bunun yanında açık cephenin yönlendirilmesinde hakim rüzgar yönü de göz önünde tutulmalıdır. Kapalı kısımdaki sıcaklık, dış hava sıcaklığına göre kış mevsiminde birkaç derece daha yüksek, yaz mevsiminde ise daha düşük olmalıdır.
Ağıl genişliğinin, küçük sürüler için 6-7 metre, büyük sürüler için 7-14 metre olması uygun olacaktır. Yan duvar yüksekliğinin ise en az 3 metre olması gerekmektedir.
Açık ağıllarda, açık olan cephenin ön kısmında genellikle bir gezinme alanı bırakılır. Gezinme alanının büyüklüğü dinlenme alanının genellikle iki katı kadar olmalıdır. Diğer bir deyişle hayvan başına ayrılacak alan 2.0-3.5 metrekare arasında olabilir. Gezinme alanını çevresi en az 1 metre yüksekliğinde çitlerle çevrilmelidir. Bu amaçla yemliklerden de yararlanılabilir. Gezinme alanının tabanı beton, parke taşı ya da 10-15 cm kalınlığında bir kum tabakası ile kaplanabilir. Bu kısmın tabanına dış tarafa doğru %4-6 eğim verilmelidir.
Kapalı Koyun Ağılları
Açık ağıllarda yemin ıslanması, yem kayıpları, yemlik çevresinde kar birikimi, don oluşumu, yemin donması, gezinme alanı için yeterli alanın bulunmaması ya da pahalı olması, toprak tipi, eğim ve iklim koşullarının uygun olmaması gibi nedenlerden dolayı gezinme alanı bulunmayan kısmen veya tamamen kapalı ağıllar da yapılabilmektedir.
Kapalı ağıllarda koyunlar, bina içerisinde bölmeler oluşturularak gruplar halinde barındırılırlar. Bir bölmedeki koyun sayısının 50-80 arasında olması gerekir. Bölmelere daha fazla hayvanın yerleştirilmesi sürü idaresinde sorunlar çıkarır.
Kapalı ağıllarda da yeterli havalandırma olanaklarının sağlanması gerekir. Bu amaçla ağılın çevresi 1.2 metre yüksekliğinde duvar ya da basit bir örtü malzemesi ile kapatılır. Yan duvar yüksekliğinin de yine en az 3 metre kadar olması uygun görülmektedir.
Kapalı ağılların tabanı ızgaralı olarak da yapılabilmektedir. Izgara tabanlı ağıllarda ağıl tabanı kuru olacağı için koyunlar daha temiz olurlar ve ayak hastalıkları azalır, toprak tabanlı ağıllara göre iki kat daha fazla hayvan barındırılır, işgücü gereksinimleri ve hayvan başına maliyet azalır. Ancak ilk yatırım maliyetleri yüksektir, ızgaralar üzerinde doğum zor olabilir, kaba yem ile ızgaralar tıkanabilir, ızgaraların bakımı zordur ve hava cereyanı olabilir. Izgara tabanlar ahşap, metal örtü ve betondan yapılabilir. Ahşap ızgaralar 3.5-6.5 cm genişlikte ve 2.5-3.0 cm kalınlıkta ahşap çıtaların 1.5-2.0 cm aralıklarla yerleştirilmeleri ile oluşur.
Ağıllarda Kullanılan Ekipmanlar
Ağıllarda kullanılan ekipmanlar; yemlikler, suluklar, portatif çitler ile banyoluk, koyun muayene ve seçim bölmelerinden oluşur.
Yemlikler: Hem kaba hem de kesif yemlemenin yapılmasına olanak vermelidir. Yemliklerin taşınabilir nitelikte olmaları daha iyi olacaktır. Yemliklerde kuzu başına 30 cm, koyunlar için 40 cm yemleme genişliği ayrılmalıdır. Yemliklerin genişliği tek taraflı yemliklerde 40-50 cm, çift taraflı yemliklerde 70-80 cm, uzunlukları ise 2-4 m olmalıdır. Yemlikler ahşap yada metal malzemeden yapılabilirler. Ancak betondan sabit yemlikler de kullanılabilmektedir.
Suluklar: Otomatik ya da şamandıra ile kontrol edilebilen tipte olabilirler. Her 15 koyun için bir otomatik suluk hesaplanmalıdır. Su savaklarının kullanılması durumunda ise her 10 koyun için 30 cm suluk uzunluğu bırakılmalıdır.
Bölme Çitleri: Ağıl içerisinde ihtiyaca göre gerekli düzenlemelerin yapılabilmesi için 2.5-4.0 m uzunluğunda ve 1.00-1.10 m yüksekliğinde portatif çitler kullanılmalıdır.
Doğum Bölmeleri: Koyunlar, doğum sırasında ağıl içerisinde oluşturulan özel doğum bölmelerine alınmalıdırlar. Bireysel doğum bölmeleri 1.2×1.2 m boyutlarında olup, 75-90 cm yükseklikte çitlerle çevrilir. Bu çitler portatif olmalı ve doğum dönemi bittikten sonra sökülmelidir.
Kuzu Bölmeleri: Kuzular anneleri ile birlikte aynı bölmede barındırılabilecekleri gibi, doğum bölmelerinden geçilebilen özel kuzu bölmeleri de oluşturulabilir. Bu durumda her iki bölme arasında sadece kuzuların girip çıkabileceği 25 cm genişlikte ve 40 cm yükseklikte boşluklar bırakılmalıdır.
Sağım Yeri ve Süt Odası: Koyunların süt üretimi amacıyla yetiştirilmeleri durumunda ayrı bir sağım yeri ve süt odasına gereksinim duyulur. Bu bölümün boyutları hayvan sayısına göre değişir. Sağım yerinde yeteri sayıda sağım durakları ve sağım yapacak kişi için bir platform bulunur. Sağım durakları 40-50 cm genişlikte ve 70-80 cm uzunlukta olmalıdır. Süt odasının büyüklüğü ise 9 -12 m2 den küçük olmamalıdır.
Banyoluk, Koyun Muayene ve Seçim Bölmeleri: Koyunların asalaklardan temizlenmesi ve hayvan sağlığının korunarak üretimin artırılması amacıyla koyun banyoluğuna gereksinim duyulur. Bu tesis, aynı zamanda hayvanların bireysel kontrolüne de olanak verir. Özellikle koyun sayısının fazla olduğu işletmelerde bu tesislerin yapımı bir zorunluluktur. Koyun banyoluğu ile birlikte, koyunların toplanması, havuza yönlendirilmesi ve havuzdan çıkan hayvanların kurumaları için havuza giriş ve çıkış kısımlarında gerekli büyüklükte bölmelerin de yapılması gerekir.
Yün Kırkım Odası: Koyunların yünlerinin kırkılması amacıyla ayrılan kısımdır. Kırkım yerinin aydınlık, havadar ve yün kalitesini koruyacak şekilde temiz ve tozsuz olması önem arz etmektedir.
Ayrıca bakabilirsiniz: Koyun Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
İlginizi çekebilecek diğer makaleler:
1 Dönüme Kaç Kilo Yonca Ekilir, Ne Kadar Yonca Çıkar?
Siz de küçükbaş hayvan yetiştiriciliğine dair düşüncelerinizi, deneyimlerinizi ve sorularınızı yorum kısmından paylaşabilirsiniz…